Öncelikle belirteyim ki, benim dizi izleme gibi bir hobim yoktur. Ancak herkes gibi bazen televizyon kumandasını alıp, şöyle televizyon kanallarında ne olup bittiği, ya da haber kanalı ararken ister istemez, insanın önüne çıkan bir diziye göz atma durumu olur. Hercai dizisi de bu aramalar sırasında gözüme ilişti. Anladığım kadarıyla bu dizi uzun zamandır TV kanalında seyircilerin karşısındadır. Birde dizinin ilçemizde çekilmiş olmasından dolayı bizde biraz merak sardık ve birkaç sefer kısa aralıklarla göz attım.
Ben sinema eleştirmeni değilim. Ancak bu dizinin kadim medeniyet şehrimizde çekilmiş olması; bizi de, kadim şehrimizi de, yakından ilgilendirdiği için bu diziyi eleştirme hakkımızın olduğunu sanıyorum. Dizinin uzun süre seyircilerin karşısında olması ve popüler olmasının sebeplerinden birisinin belki de Midyat kadim medeniyet şehrinde çekilmiş olmasıdır.
Midyat’ımızın gözde olması; yerli ve yabancı turistlerin teveccühünü kazanmasının ana etkenlerinden biri, Kadim bir medeniyetin yaşandığı bir kent olmasıdır. Bir bölgenin medeniyetle anılmış olmasının sebebi, coğrafi veya ekonomik etkenden çok; insanların yaşayış, davranış ve insanı ilişkilerin sonucu çıkardığı bir sebeptir. Medeniyet bir sonuç, sebebi de insanların tüm davranış ve insanların birbirleriyle olan ilişkileridir.
Kadim şehrimiz Midyat’ın da birçok ulusun, unsurun, dinin ve dilin bir arada yaşamış olması, tarihte uzun bir süre birlikte yaşaması, bu yaşantıda herkesin güzel, mutlu ve güvende olması kadim şehrimize değer vermiştir. Bir şehirde kavga, gürültü ve silahların olması durumunda şehir yaşanamaz hale gelir ve hiçbir şekilde böyle bir şehrin insanların ilgisini çekmez. Burada kısa bir şekilde Midyat’ımızı kadim medeniyet şehri kılan unsurları belirledikten sonra Hercai dizisine geçebiliriz.
Hercai dizisi, Midyat kadim şehrimizde çekilmiş olması, tabi ki, ilçemizin tanıtımına katkı sunar. Yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çeker. Bu şekilde esnafımıza ekonomik anlamda katkı sağlar. Ancak her şey maddi olmadığı için, bir de ilçemiz ve insanlarını yakından tanımayanlar için de, kafalarında bir takım soru işretleri oluşturabilir ne yazık ki. Çünkü dizinin ilçemizde çekilme sebebi belki ilçeyi tanımak içinde olabilir. Ancak bir dizi bir bölgede çekilmiş olması, giyim ve kuşamlarını, konuşulan dil ve özellikle mekânların ön planda olması, dizinin tamamen bölgeye has bir yaşam biçimini insanların zihnine yerleştirir.
Dizide görüldüğü kadarıyla giyim- kuşam ve konuşulan lehçe bu bölgeyi hatırlatır. Ancak, dizi tamamıyla kavga üzerinde kurgulanmış ve olur olmaz, gerekli gereksiz her tartışmada silahların çekilmesi, silahların ön planda olması, Midyat kadim medeniyet şehrimizin tarihinin, örf ve adetlerinde, değerlerinde böyle bir yaşam biçimi olmadığı herkes tarafından bilinmektedir. Dizi sürekli bu kurgu üzerinde devam etmesi ister istemez, ilçemizi tanımayanların zihninde; Sürekli kavga ve gürültü olduğu, insanların konuşarak anlaşma kültürü oluşmadığı, tüm isteklerini zorla veya silahla halletmeye meyilli olduğu; güzel konuşma sanatı, uzlaşma kültürü, empatiden uzak tamamıyla hoyrat bir yaşamın olduğu, kanunun, hukukun ve sınırlarının olmadığı, herkesin kendi derdinin, kendi sıkıntısının kendisinin zorla halletme çabası var olduğu bir insan profili ve kişiliği ortaya çıkartmaktadır.
Oysa yukarıda de belirttiğimiz gibi; medeniyet, güzel konuşma sanatı, uzlaşma, empati ve insanı değerlere önem veren, merhamete ve paylaşmaya meyilli insanların davranış ve hareketleriyle ortaya çıkardığı bir sonuçtur. Medeniyet bu şekilde ortaya çıkar.
Dizide görüldüğü kadarıyla, kadim medeniyetlerin beşiği şehrimizin insanının, kişiliğini, yaşamını, davranışlarından ve kişilik profilinden uzak bir yaşam kurgusu çizilmektedir.
İlçemizin insanını, yaşam biçimini, felsefesini bu kurgu ile seyircilerine sunması, hem tarihimize, hem insanımıza hem de kadim medeniyet şehrimize haksızlıktır.
Dizi kurgusu, kavga ve silahlardan çok, ilçenin medeniyet ilişkilerinin, davranışlarının, birçok ulusun, dinin, dilin ve mezhebin bir arada nasıl yaşanabilirliği üzerinde kurgulasa belki de daha çok seyircilerine merak uyandıracaktı. Ve hakkıyla ilçemizi tanıtmış olacaktır.
İlçemde söz sahibi olan, duyarlı yöneticilerin bu konuda gereken hassasiyeti göstererek, filmin yönetmen ile bu hususun konuşulmasında yarar vardır.